De smid van de vrede
“Smeed uw zwaarden om tot ploegen” staat er ergens in de Bijbel, en dit lied is een soort verhandeling gebaseerd op dat thema.
Het lied is een vrij getrouwe vertaling van “Le forgeron de la paix” (Tac Coen, 1876)
We vonden de nederlandse tekst in “Liederen van de Industriële Revolutie” (Eric Demoen) en in “Marktliederen over de Groote Oorlog” (Roger Hessel), die zich allebei baseerden op een liedblad, maar voor de melodie moesten we elders zoeken.
De oorspronkelijke tekst is van Gaston Villemer (1840-1892) en Lucien Delormel (1847-1899). Het lied werd geschreven in de nasleep van de Frans-Duitse oorlog (1870-1871) en gezongen door Mademoiselle Doriga, later door Rosalne in de Scala. Het werd tijdens Wereldoorlog 1 opnieuw en met overtuiging gezongen… Deze vertaling moet dan ook uit die tijd dateren.
De componist Auguste Taccoen was een “flamand” geboren in 1844 te Lille (Rijsel) en overleden te Parijs in 1892. Tekst en muziek behoren dus al een tijdje tot het Publiek Domain.
De smid van de vrede
In ’t dorp slaat het ‘s nachts twalef uren
terwijl de smid nog ’t ijzer slaat
en bij de oven en zijn vuren
zijn hamer in de lucht steeds gaat.
Hij valt neder en zijn hand bij ’t zwoegen
begeleid zich van een lied.
Het ijzer smedend voor de ploegen
om graan te oogsten in ’t verschiet.
“Met moed gewerkt,” zingt hij,
“maar voor de vrede,
ver van ’t kanon leef ik volkomen vrij.
’t Is het staal voor den zaai da’k met mijn hamer knede
en ik bewerk ’t metaal
voor ’t heil der maatschappij.
Opeens wordt zijn deur ingestoten,
een vrouw treedt binnen, ruw van aard
en in haar kleed’ren gans omsloten
houdt zij woest een gebroken zwaard.
Hare borsten zijn vaneen gereten…
De smid, soms zo vol moed en koen,
roept thans met ijselijke kreten:
“Zeg vrouw, wat komt gij hier nu doen?”
” ’t Is voor de rust,” zo zingt hij, “dat ik zwoege,
mijn vredelied klinkt hier bij dag en nacht.
Ik vervaardig het staal om d’akkers te beploegen
en mijn werk dient alleen
door ’t heil van ’t mensgeslacht.”
Gebiedend sprak de vreemdelinge:
“Bloed breng ik in den vruchtb’ren grond,
aanzie mij wel, ik ben den Oorlog,
en smeed mijn sabel op den stond.”
Met woede grijpt de smid het wapen,
en breekt het tot der furie’s hoon,
hij roept haar toe: “Vervloekt, o vrouwe,
gij die vermoord hebt mijnen zoon!”
” ’t Is voor de vree dat ik ’t ijzer doe buiten,
ver van ’t kanon leef ik volkomen vrij.
Weest voor altijd vervloekt, o wrede moord’naarstuigen
en ik bewerkt ’t metaal voor ’t heil der maatschappij.”
 |
Partituur * De smid van de vrede * |
 |
1. Le Forgeron de la Paix (fragment)
|